Shëndetsi

Viruset e zakonshme të frymëmarrjes, përfshirë ato që shkaktojnë gripin COVID-19 dhe H1N1, përhapen kryesisht përmes pikave të vogla dhe aerosoleve të lëshuara kur njerëzit e infektuar flasin, kollën ose teshtijnë.

Hulumtimet kanë treguar se SARS-COV2 mund të qëndrojë pezull në ajër për orë të tëra. Prandaj, ekspertët e shëndetit kanë inkurajuar njerëzit të mbajnë maska ​​​​për fytyrën për të zvogëluar rrezikun e kontraktimit të sëmundjes dhe përhapjes së saj. Tani, shkencëtarët kanë krijuar një maskë për fytyrën që mund t’ju paralajmërojë nëse viruse të tilla ngjitëse janë të pranishme në ajrin përreth, sipas The Helthsite.

Yin Fang, një shkencëtar materialesh në Universitetin e Shangait Tongji, dhe kolegët e tij prezantuan shpikjen e tyre në revistën Matter. Shpikësit e tyre pohuan se maska ​​e tyre shumë e ndjeshme mund të zbulojë praninë e patogjenëve si gripi dhe koronavirusi në ajër dhe të paralajmërojë përdoruesit për këtë nëpërmjet telefonave të tyre celular brenda 10 minutave.

Si funksionon maska ​​e re e fytyrës

Siç përshkruhet nga shkencëtarët, maska ​​e fytyrës përbëhet nga një sensor i vogël që është projektuar me tre lloje aptamerësh (molekula sintetike) që mund të identifikojnë proteinat sipërfaqësore në SARS-CoV-2, H5N1 dhe H1N1. Kur këta aptamera lidhen me proteinat e synuara në ajër, një transistor shumë i ndjeshëm me porta joni dërgon sinjalin dhe paralajmëron përdoruesit përmes telefonave të tyre.

Maska inovative mund të zbulojë edhe nivele gjurmë të viruseve në ajër brenda 10 minutave, thanë ata.

Fang tha se maska ​​mund të zbulojë deri në 0.3 mikrolitra lëng që përmban proteina virale, shumë më pak se vëllimi i lëngut të prodhuar nga teshtitja, kollitja ose të folurit.

Më tej, ai pohoi se maska ​​mund të funksionojë “vërtetë mirë” në hapësira me ajrim të dobët, si ashensorët apo dhomat e mbyllura, ku rreziku i kontraktimit të viruseve është i lartë. Gjithashtu, dizajni i sensorit mund të përditësohet lehtësisht për të zbuluar çdo virus të frymëmarrjes që shfaqet në të ardhmen.

Më pas, ekipi shpreson të optimizojë dizajnin e polimerëve dhe transistorëve për të rritur më tej ndjeshmërinë e sensorit në mënyrë që të mund të zbulojë viruset edhe më shpejt. /tvklan.al

Disa aroma zgjojnë kujtime dhe shkaktojnë emocione të forta. Çfarë ndodh në tru – dhe si mjekët dhe sipërmarrësit përpiqen t`i përdorin këto njohuri.

Në atë moment, kur Swan ndjeu aromën e biskotave madeleine të sapopjekura dhe çajit të luleblirit, u drodh i hipnotizuar nga diçka e pazakontë që po ndodhte me të. Atë e përshkoi një lumturi e padëgjuar, që nuk lidhej me ndonjë arsye. (…) Dhe pastaj iu shfaq menjëherë kujtimi. Ishte shija e biskotës, që tezja e tij Léonie i jepte të dielën në mëngjes, pasi e zhyste më parë në çaj.”

Këto rreshta i shkroi shkrimtari francez Marsel Proust në romanin e tij “Në kërkim të kohës së humbur” në vitin 1910. Proust shprehte kështu atë që u ndodh shumë njerëzve: Një aromë të ringjall kujtimin e një ngjarjeje, që ka ndodhur shumë larg në të kaluarën. Ky fenomen quhet prej kohësh “efekti Proust” apo edhe “efekti Madeleine”.

Studiuesit e trurit në kërkim të efektit Proust

Po pse është kështu? Pse truri nxjerr papritur kujtime pothuajse të harruara dhe emocione të forta kur ne perceptojmë disa aroma? Çdo stimul potencialisht mund të ngjallë një kujtim apo një emocion”, thotë Christina Bermeitinger, psikologe dhe profesore në Universitetin e Hildesheim. “Kjo nuk vlen vetëm për aromat”. Një tingull specifik apo një shije mund të risjellë kujtime.

E megjithatë studimet shkencore tregojnë se nuhatja veçohet nga shqisat e tjera. Është vërtetuar se kujtimet e shkaktuara nga aromat të kthejnë shumë prapa në kohë, janë më intensive dhe shpesh më pozitive. Një vështrim brenda trurit jep të dhëna se pse është kështu.

Emocionet dhe aromat janë të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën në tru

Perceptimi primar i nuhatjes në tru ndodhet pranë amigdalës”, shpjegon Bermeitinger. Ajo ndodhet në pjesën e poshtme të trurit dhe quhet edhe farë e bajames për shkak të formës së saj ovale. “Ky areal është me pak fjalë përgjegjës për emocionet”, thotë psikologia.

Emocionet si gëzimi dhe siguria janë çelësi për të kujtuar. Truri ynë gjykon aromat pikë së pari në bazë të këtyre emocioneve. “Aromat mund të krijojnë pastaj lidhje me kujtimet përmes emocioneve”, thotë Bermeitinger. Sepse atëherë aktivizohet hipokampusi fqinj. Ky është një rajon, ku truri ynë përpunon përvojat dhe formon kujtimet. Protagonisti Swann në romanin e Proustit pati një përvojë të ngjashme: kur ndjeu aromën e çajit dhe të biskotave të freskëta madeleine, një ndjenjë lumturie e përshkoi të tërin. Pastaj iu kujtua tezja.

Kujtime pozitive dhe negative

Por pse truri i lidh aromat në një mënyrë të tillë me emocionet dhe kujtimet? Studiuesit kanë qenë në mëdyshje për këtë për një kohë të gjatë. “Një shpjegim mund të jetë se erërat na mbajnë larg situatave të rrezikshme”, thotë Bermeitinger. Për shembull, tek ai që nuhat gaz ose diçka që digjet, ngjallet emocioni i “frikës” dhe kujtesa i tregon se çfarë të bëjë në raste të tilla. Rezultati: Ne reagojmë menjëherë, për shembull thërrasim zjarrfikësin ose thjesht ikim me vrap.

Erërat mund të ngjallin edhe emocione dhe kujtime negative. Kështu ndodh shpesh me njerëzit që vuajnë prej çrregullimeve nga stresi post-traumatik (PTSD).

Për shembull ka veteranë, që katapultohen papritmas në situatën e luftës nga era e benzinës dhe përjetojnë përsëri betejat, sikur të ishin përsëri aty.

Studiuesit po përpiqen gjithnjë e më shumë të përdorin njohuritë për aromat dhe kujtimet për të ndihmuar në këtë mënyrë njerëzit.

Për shembull, mjekët u japin pacientëve me PTSD që të nuhasin kokrrat e kafesë, kur shfaqet një kujtim negativ. Në këtë mënyrë ata duhet të qëndrojnë në të tashmen, në vend që të zhyten në të kaluarën.

Pra aromat mund të ngjallin kujtime të ndryshme intensive. Në të kundërt, humbja e nuhatjes mund të jetë një shenjë e hershme e humbjes së kujtesës dhe Alzheimerit.

Aromat mund të përdoren edhe për trajtimin e pacientëve me demencë”, shpjegon psikologu Bermeitinger. Në këtë mënyrë mjekët përpiqen të zgjojnë kujtimet e harruara të pacientëve.

Dhe përtej mjekësisë njerëzit dinë si të përfitojnë nga aromat. Në kriminologji, për shembull, erërat përdoren kur intervistohen dëshmitarët okularë. Hetuesit shpresojnë se kështu dëshmitarët do të mund të kujtojnë një krim në mënyrë më të detajuar. Ka po ashtu përpjekje për të përdorur aromat në industrinë e argëtimit. Ka pasur eksperimente me të ashtuquajturat kinema 4D, në të cilat shikuesit jo vetëm që mund ta shihnin filmin, por edhe ta nuhasin atë. Megjithatë kjo nuk u prit shumë mirë nga vizitorët: disa nuk nuhatën sa duhet aromat, tek disa të tjerë tjerë shkaktoi tështitje.

Nuhatje virtuale

Vitet e fundit janë zhvilluar syze të realitetit virtual (VR) që mund të lëshojnë edhe aroma. Për ta bërë këtë, inxhinierët i analizojnë aromat në bazë të përbërësve të tyre kimikë dhe i prodhojnë artificialisht ato. Ato janë të paketuara në fishekë dhe më pas instalohen te syzet.

Ndërkohë ka syze që mund të lëshojnë aromat e trëndafilit apo të detit. Kështu bota VR mund të duket më emocionale dhe reale.

Megjithatë aromat artificiale nuk i afrohen dot ende aromave origjinale. Ndoshta më shumë do të na pëlqente të nuhasnim një buqetë me trëndafila ose një biskotë madeleine të sapopjekur./DW

“NDIKON NË SHËRBIME TË KËQIJA SHËNDETËSORE, MADJE EDHE NË KOLAPS TË SISTEMEVE”

Organizata Botërore e Shëndetësisë paralajmëron se Evropa po përballet me një “bombë me sahat” për shkak të uljes së shpejtë të numrit të mjekëve dhe personelit mjekësor. Në 13 nga 44 vendet që morën pjesë në hulumtim, është vërtetuar se 40% e mjekëve janë të  moshës 55 vjeç e lart dhe së shpejti do të pensionohen. E gjithë kjo mund të shpie në shërbime shëndetësore më të këqija në të ardhmen, pritje të gjata për trajtim, vdekje të parandalueshme dhe madje edhe në kolaps të sistemeve shëndetësore, paralajmëroi Drejtori Rajonal i OBSH-së për Evropën, Hans Kluge.

Plakja e mjekëve dhe infermierëve në rajonin evropian ishte problem serioz edhe para pandemisë së Covid-it, ndërsa tani ai bëhet edhe më i madh me të ashtuquajturën “burnout”, që kontribuon më tej në reduktimin e fuqisë punëtore në shëndetësi. Organizata Botërore e Shëndetësisë, duke përdorur të dhënat e hulumtimit mbi këtë temë, thekson se problemi prek të 53 vende në Evropë dhe Azinë Qendrore dhe qeveritë do të duhet të angazhohen për të zëvendësuar mjekët në pension dhe personelin tjetër sa më shpejt që është e mundur, para se të jetë vonë.

“OBSH inkurajon vendet që të veprojnë menjëherë për të trajnuar, rekrutuar dhe mbajtur brezin e ardhshëm të punonjësve shëndetësorë. Zëvendësimi adekuat i mjekëve në pension dhe personelit tjetër mjekësor është shqetësim i rëndësishëm për qeveritë dhe autoritetet shëndetësore në periudhën e ardhshme,” deklarojnë nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.

Një problem tjetër, i vënë në dukje nga OBSH, është shëndeti mendor i mjekëve dhe personelit mjekësor. Në disa vende, madje 80% e motrave medicinale kanë raportuar një formë shqetësimi psikologjik të shkaktuar nga pandemia, dhe një raport i OBSH-së sugjeron që 9 nga 10 motra medicinale kanë deklaruar se kanë për qëllim të largohen nga puna.

“Puna me orar të zgjatur, me mbështetje joadekuate profesionale, mungesa serioze e kuadrit, në kushtet të pandemisë dhe vdekshmërisë së lartë –  kanë lënë gjurmë të thella në psikikën e punonjësve shëndetësorë. Si pasojë, shkalla e mungesës në punë u rrit me 62% gjatë valës së parë të Covid-it në vitin 2020 dhe probleme mendore u regjistruan pothuajse në të gjitha vendet e rajonit evropian,” deklaroi Hans Kluge, drejtor rajonal për Evropën, OBSH.

E gjithë kjo paraqet një “bombë me sahat”, thotë Kluge, duke shtuar se vendet kanë një detyrim moral të merren me problemet në shëndetësi. Numri i personelit shëndetësor ndryshon nga vendi në vend. Nëse në Turqi ka 54.3 mjekë dhe motra medicinale për 10 mijë banorë, në Norvegji, Islandë, Monako dhe Zvicër ka 200. Në përgjithësi, numri më i vogël i personelit shëndetësor është në Azinë Qendrore dhe Perëndimore, ndërsa më së shumti në Evropën Perëndimore./KlanMacedonia/

Kockat, muskujt dhe nyjet tona fillojnë të bëhen të prirur ndaj lëndimeve të ndryshme ndërsa rritemi. Problemet ortopedike vërehen kryesisht tek të moshuarit. Problemet fillojnë të përkeqësohen pasi temperatura fillon të bjerë, veçanërisht gjatë atyre muajve të pikut të dimrit. Duhet të filloni të merrni masa të vetëkujdesit në shtëpi nëse tashmë vuani nga probleme ortopedike. Kjo do t’ju ndihmojë në sigurimin e lehtësimit dhe do t’ju çojë në një mënyrë jetese të shëndetshme këtë dimër.

Kategoritë e problemeve ortopedike

-Artriti (osteoartriti dhe artriti reumatoid)

-Bursit

-Osteoporoza

-Tumoret

-Dhimbje (dhimbje gjuri, dhimbje kofsh, dhimbje kyçesh, dhimbje muskujsh, etj.)

Si t’i mbani kockat dhe kyçet tuaja të forta?

Ka shumë mënyra për të menaxhuar shëndetin e kockave dhe kyçeve, veçanërisht gjatë dimrit. Shikoni shpejt se çfarë sugjeron mjeku:

Lëvize trupin

Duhet të qëndroni gjithmonë aktiv dhe të siguroheni që të mos jeni ulur për një periudhë të gjatë. Në vend të kësaj, ju duhet të ngriheni dhe të bëni një shëtitje duke punuar vazhdimisht në një pozicion ulur dhe madje të zgjasni pjesët e trupit tuaj që do të ndihmojë në rritjen e qarkullimit të gjakut në trupin tuaj dhe do të ndiheni më energjikë.

Duke u ushtruar rregullisht

Ushtrimet e rregullta janë shumë të rëndësishme, veçanërisht për pacientët që vuajnë nga probleme ortopedike. Ju duhet të paktën të ushtroheni për 30-40 minuta ose të praktikoni joga në baza ditore. Kjo do t’ju ndihmojë në ruajtjen e peshës trupore dhe parandalimin e lëndimeve të ndryshme.

Kontrolloni se çfarë ka në pjatën tuaj

“Zakonet tuaja të të ngrënit gjithashtu luajnë një rol shumë të rëndësishëm në parandalimin e lëndimeve të ndryshme të muskujve dhe kyçeve. Duhet të siguroheni që të keni një plan diete të shëndetshme ku po konsumoni të gjitha vitaminat e nevojshme. Provoni të kaloni pak kohë në diell që do t’ju ndihmojë. Në rritjen e vitaminës D dhe për t’ju ofruar lehtësim nga problemet tuaja Ortho”, tha Dr Umesh Shetty, Drejtor i Spitalit Multispecialiteti AXIS Mumbai dhe kirurg i lartë ortopedik.

Ai shtoi më tej, “Meqenëse ushqimi i shëndetshëm ju ndihmon me problemet tuaja Ortho, në mënyrë të ngjashme konsumimi i ushqimeve të padëshiruara dhe alkoolit mund të përkeqësojë dhimbjen tuaj. Duhet të shmangni rreptësishtë ushqimin e padëshiruar pasi ato përmbajnë yndyrna që mund të rezultojnë në ënjtje në nyje dhe muskuj. Mundohuni të qëndroni larg nga ushqimet e kripura gjatë dimrit”.

Sigurohuni që jeni duke kryer kontrolle të rregullta, të cilat do t’ju ndihmojnë të njihni gjendjen tuaj mjekësore. /tvklan.al

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka thënë se numri i rasteve të infektimit me koronavirus ka rënë në mënyrë dramatike në botë.

Prandaj, ky institucion u ka bërë thirrje shteteve që të shfrytëzojnë këtë mundësi për t’i dhënë fund pandemisë.

Numri i rasteve të reja me koronavirus, i cili ka lënë të vdekur miliona njerëz prej fundit të vitit 2019, ka rënë në nivelet më të ulëta prej marsit të vitit 2020, ka thënë shefi i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus.

“Nuk kemi qenë kurrë në pozitë më të mirë për t’i dhënë fund pandemisë”, u ka thënë ai gazetarëve.

“Nuk e kemi arritur ende këtë gjë, por fundi po shihet”.

Sipas tij, bota duhet të veprojë tani.

“Një vrapuese maratone nuk ndalet kur sheh se i është afruar fundit. Përkundrazi, ajo vrapon edhe më shumë, me gjithë energjinë që i ka mbetur”.

“Ashtu duhet të veprojmë edhe ne. Ne po e shohim fundin. Jemi në pozicion fitues. Tani është koha më e keqe për të ndalur vrapin”, ka paralajmëruar ai.

“Nëse nuk veprojmë tani, rrezikojmë të përballemi me më shumë variante, më shumë vdekje, dhe me më shumë paqartësi”.

Për koronavirusin e ri, që shkakton sëmundjen COVID-19, është raportuar për herë të parë në dhjetor të vitit 2019 në Vuhan të Kinës.

Organizata Botërore e Shëndetësisë e pati shpallur koronavirusin si pandemi më 11 mars të vitit 2020.

Deri më tani janë regjistruar mbi gjashtë milionë njerëz të vdekur me këtë virus./REL

Sipas studimeve të fundit përmirësimi nis pas 9 muajsh

Covid-19 dëmton trurin dhe përmirësimi nis pas rreth 9 muajsh. Ky është rezultati i studimit të fundit të kryer mbi virusin që në tre vitet e fundit cënoi seriozisht jetën njerëzore. Konkluzioni i punës kërkimore të një ekipi të Mjekësisë nukleare dhe Neurologjisë të spitalit Santo Stefano në Prato është publikuar në revistën shkencore Europiean Journal of Nuclear medicine.

Që nga shfaqja e koronavirusit, dhjetëra studime janë kryer për ta njohur, kuptuar, parandaluar dhe kuruar, duke qenë se ishte i panjohur edhe për shkencën. Dhe studimet e fundit vetëtojnë se janë gjithnjë e më të shumta faktet se Covidi penetron sistemin nervor qendror, duke ndikuar në reduktim të funksioneve të trurit.

Vërehen simptomat si lodhje dhe debulesë e përgjithshme, shqetësime me memorien, me gjumin, ankthin, depresioni dhe paqartësi konstante mendore.

Dhe për herë të parë vërtetohet se përmirësimi tek pacientët  nis 7-9 muaj pas përfundimit të infeksionit.

Klan News

Ministria e Shëndetësisë njoftonë se sipas rekomandimit të Komisionit Kombëtar për Sëmundje të rralla, duke filluar nga data 1 tetor, të gjithë pacientët me fibrozë cistike nën moshën 18 vjeç do të trajtohen në Qendrën Klinike  për Fëmijë, ndërsa pacientët mbi 18 vjeç do të trajtohen në  Qendrën klinike për Pulmologji dhe Alergologji.

Aktivitetet për trajtimin e pacientëve me fibrozë cistike janë dakorduar dhe harmonizuar në takimet e koordinuara të Qendrës Klinike për sëmundje të fëmijëve Shkup, Qendrës Klinike për Pulmologji dhe Alergologji  përfaqësues të Fondit për Sigurim Shëndetësor dhe Ministrisë së Shëndetësisë, duke pasur parasysh se trajtimi i këtyre pacientëve duhet të jetë në institucionet shëndetësore publike nga niveli terciar që plotësojnë standardet për shtrimin në spital duke marrë parasysh specifikën e sëmundjes dhe në të cilat, për shkak të ekspertizës së stafit, trajtimi i pacientëve me fibrozë cistike do të jetë në përputhje me protokollet botërore.

Në lidhje me terapinë e nevojshme inhalatore për të gjithë pacientët, ajo do të sigurohet përmes prokurimit publik të kryer nga Qendrës klinike për fëmijë, përmes sigurimit të një buxheti shtesë nga FSSHRMV dhe sipas sasive të kërkuara të pacientëve, do të shpërndahet në sistemin e krijuar tashmë në vendbanimin e çdo pacienti (farmaci insuline)./KLanMacedonia

Organi më i gjerë në trupin tonë është lëkura. Ashtu si çdo organ tjetër, lëkura mund të japë shenja dalluese që duhet të jeni në gjendje t’i lexoni saktë. Nishanet janë disa nga më të zakonshmet. Vëzhgimi i tipareve të nishaneve dhe shenjave të tjera të gjendjes së trupit tuaj mund t’ju ndihmojë të dini se çfarë të bëni kur i dalloni ato.

Me poshte jane shkruar disa udhëzime për t’ju ndihmuar të interpretoni mesazhet që ju dërgon lëkura juaj, por duhet të shkoni te një profesionist për t’u siguruar.

1. Çfarë janë nishanet dhe pse shfaqen

Nishanet janë rritje të lëkurës që mund të ndryshojnë në ngjyrë, duke filluar nga ngjyra natyrale e një personi në një nuancë të ndryshme. Ato mund të shfaqen kudo në lëkurë, individualisht ose në grup.

Kur qelizat që prodhojnë pigment të lëkurës, të quajtura melanocite, rriten në grupe, në vend që të shpërndahen përgjatë sipërfaqes, formohen nishane. Shumica e tyre shfaqen në ato pjesë të trupit tonë që janë më të ekspozuara ndaj dritës së diellit. Prandaj, është e mundur që sa më shumë kohë të kaloni në diell, aq më shumë nishane do të keni.

Shumica e nishaneve shfaqen gjatë fëmijërisë dhe deri në moshën 20 vjeç. Pasi të keni arritur moshën madhore, është e zakonshme të keni midis 10 dhe 40 nishane në trup. Në disa raste, ato mund të jenë me qime dhe me kalimin e viteve mund të ndryshojnë ngadalë, duke u bërë pak më gunga dhe me ngjyrë më të çelur. Megjithatë, në raste të tjera, ju nuk mund të vini re kurrë ndryshime.

Pas ekspozimit në diell, nishanet mund të bëhen më të errët. Kjo mund të ndodhë edhe gjatë pubertetit ose shtatzënisë për shkak të ndryshimeve hormonale.

2. Kur t’i shikoni më nga afër

Megjithëse shumica e tyre janë beninje, në disa raste, mund t’ju duhet t’i shikoni më nga afër për t’u siguruar që gjithçka është në rregull. Në mënyrë ideale, duhet të ekzaminoni zonat e trupit tuaj që kanë nishane duke përdorur një pasqyrë, për shembull, për të vëzhguar nishanet në vendet që ekspozohen rregullisht ndaj diellit (fytyra, duart, këmbët, krahët, gjoksi dhe shpina). Ju gjithashtu mund të kërkoni një mik ose dikë tjetër që t’ju ndihmojë.

Në çdo rast, duhet të shkoni te një dermatolog nëse vëreni ndonjë nga shenjat e mëposhtme:

-Një nishan duket ndryshe nga të tjerët që keni në trup.

-Shfaqet pas moshës 30 vjeçare.

-Shkakton kruajtje ose gjakderdhje.

-Ngjyra e saj nuk është e barabartë.

-Paraqet ndryshime të parregullta në formë ose njëra anë duket ndryshe nga tjetra.

-Diametri i tij është më i madh se ai i një gome lapsi.

3. Si të identifikoni një papillomë

Papillomat janë gunga me ngjyrë të hapur ose pak kafe që varen nga sipërfaqja e lëkurës. Ato formohen nga fibra të lirshme kolagjeni dhe kanale të ngulitura në zona më të trasha të lëkurës. Zakonisht ato mund të shfaqen në qafë, qepalla dhe vende të tjera ku ka fërkim, si gjinjtë, ijët ose sqetullat.

Ajo që i bën këto formacione të ndryshme nga nishanet është kryesisht natyra e tyre. Nishanet ndonjëherë mund të zhvillohen në qeliza malinje, ndërsa papillomat janë pothuajse gjithmonë beninje.

4. Po në lidhje me lythat

Ekziston një lloj tjetër i gjendjes së lëkurës që ndryshe nga nishanet, shkaktohet nga një virus mjaft i zakonshëm i quajtur papillomavirusi i njeriut (HPV) dhe transmetohet nga kontakti i drejtpërdrejtë me lëkurën ose përmes objekteve të përbashkëta, si peshqirët ose peshqirët. Lythat e zakonshëm zakonisht janë të padëmshëm dhe zhduken vetë me kalimin e kohës.

Zakonisht shfaqen në gishta ose duar, karakterizohen si të ashpra dhe shpesh kanë një model pikash të vogla të zeza, të cilat janë enë të vogla gjaku me gjak të mpiksur. Të tjerat mund të shfaqen në shputat e këmbëve dhe për këtë arsye shkaktojnë parehati gjatë ecjes.

5. Si të parandaloni shfaqjen e tyre

Lythat mund të parandalohen nga përhapja në pjesë të tjera të trupit kur ato tashmë janë shfaqur duke ndjekur këto rekomandime:

-Lani duart rregullisht, veçanërisht nëse keni qenë në kontakt me dikë që ka lytha.

-Mbuloni lythat me një fashë dhe shmangni prekjen e tyre.

-Mbani duart dhe këmbët tuaja të thata. /tvklan.al

Kryetari i Qeverisë Dimitar Kovaçevski,  me rastin e Ditës së Pavarësisë,  bashkë me ministrin e Shëndetësisë Bekim Sali morën pjesë në prezantimin e aparatit për terapi rrezatimi për pacientët onkologjikë në Spitalin e Qytetit “8 Shtatori”. Aparati, i cili plotësisht duhet të funksionojë deri në fund të vitit, e prezantoi drejtori i spitalit, Hristijan Kostov.

Në vazhdim përcjellim deklaratën e Kryeministrit Kovaçevski me rastin e kësaj ngjarjeje.

“Kam nderin që sot në festën shtetërore 8 Shtatori jemi të gjithë bashkë këtu në Spitalin e Qytetit “8 Shtatori”, ku nga ana e ekipit menaxhues  u prezantua aparati i terapisë për rrezatim për pacientët onkologjikë.

Me këtë aparat, që pritet të jetë plotësisht në funksion deri në fund të vitit, duhet të lehtësohet ndjeshëm  presioni në repartin onkologjik të Qendrës Klinike “Nënë Tereza”, pasi që një e treta e pacientëve atje shërbimi shëndetësorë dhe kujdesin do të vazhdojnë ta marrin në spitalin “8 Shtatori” me akselerator cilësor të një gjenerate të re, akselator të tillë nuk ka në rajon, ky është i një gjenerate re.

Si Qeveri e përgjegjshme që kujdeset para së gjithash për qytetarët dhe punon në interes të tyre, bëmë gjithçka që është në dorën tonë për të siguruar kushtet dhe lejet e nevojshme dhe ti vëmë ato në funksion.

Prandaj simbolika e sotme është e qartë. Jo rastësisht kemi zgjedhur Ditën e Pavarësisë – 8 Shtatorin për të prezantuar këtë projekt të rëndësishëm në spitalin me të njëjtin emër.

Investime të tilla për Qeverinë janë prioritet, sepse synimi ynë është përmirësimi i shërbimeve në sistemin shëndetësor dhe investimi për nevojat reale të qytetarëve.

Mënyra e mirë e menaxhimit dhe qasja strategjike japin rezultate të mira dhe të dukshme. Krijojnë kushte për shërbime cilësore ndaj qytetarëve, gjë që duhet të jetë prioriteti më i lartë për të gjithë bartësit e funksioneve publike.

Investimi në shëndetin publik nënkupton përmirësimin e kushteve të punës për mjekët tanë, profesorët dhe të gjithë punonjësit e shëndetësisë, por mbi të gjitha investim në shërbimet shëndetësore më cilësore.

Në këtë drejtim,  shpreh falënderimin tim personal për përkushtimin dhe qasjen partnere të mbështetësve të investimeve, veçanërisht në sektorin e shëndetësisë në vend, i cili  në kushtet e pandemisë ishte më i rrezikuari.

Me këto investime, Qeveria shpreh vendosmërinë e saj të fortë që të vazhdojë investimet në sistemin shëndetësor, që nënkupton cilësi më e mirë e jetës dhe jetëgjatësi për çdo qytetar.

Investimet në shëndetin publik  do të thotë qytetarë të kënaqur dhe punonjës shëndetësorë të motivuar.

Kemi krijuar një Spital të Qytetit të rinovuar, modern dhe mbi të gjitha shumë profesional, që vazhdon të zhvillohet sipas të gjitha standardeve botërore, profesionalizmi është inkorporuar që në fillimet e ekzistencës së tij.

Për ne si vend është shumë e rëndësishme investimi në kapitalin njerëzor, i cili është parakusht për progres dhe zhvillim. Është një aspekt i qeverisjes së mirë që ne të gjithë duhet t’i kushtojmë vëmendje të veçantë.

Për dy vjet janë dhënë më shumë se 5000 pëlqime për punësim në shëndetin publik. Ne kemi realizuar 446 punësime të reja në shëndetësinë publike gjatë pandemisë, nga të cilat 164 mjekë, 247  motrave medicinale   dhe 35 specialistë kanë marrë statusin e të punësuarit të përhershëm.

Në të njëjtën kohë kemi punuar edhe për rritjen e pagave të personelit mjekësor. Në katër vite paga bazë e mjekut specialist është rritur me 40%, motrave medicinale  me 23%, e mjekëve të përgjithshëm me 25% dhe 15% e punonjësve të tjerë shëndetësorë.

Vetëm me këtë qasje sistematike, veprim sistematik që mbulon të gjithë sistemin shëndetësor mund të arrijmë sukses.

Me dinjitet dhe krenari, ne vazhdojmë të investojmë në çdo segment të shoqërisë, pra në zhvillimin e vendit tonë dhe krijimin e kushteve më të mira të jetesës për të gjithë.